DEEL 4: 5 000 000€ investeren
1. Richt het investeringskanon op het centrum
Laten we daarom de komende legislatuur budgetten vrijmaken voor deze uitdaging. Genk heeft de afgelopen jaren sterk geïnvesteerd in andere kernen en projecten zoals C-mine, Thorpark en Biomista. Deze projecten zijn nog niet af. De ideeën, de concepten en de structuren zijn aanwezig en werden ontplooit, de komende jaren zal het stadsbestuur hiervan de vruchten plukken en deze projecten in de diepte verder uitwerken. Binnen en buiten Genk is men het er over eens: deze projecten zijn allen ongelofelijke initiatieven die de komende decennia, op vele vlakken, positieve effecten zullen teweeg brengen voor onze stad en zijn burgers. Daarom durven we chapeau te zeggen, fantastisch gedaan. Daar hebben we nu eens topwerk afgeleverd.
Nu het geraamte van deze projecten stevig in elkaar zit kunnen we hetzelfde werk voorbereiden voor het centrum. Het is dus tijd om het investeringskanon te richten op onze afgebakende stadskern. De komende legislatuur investeren we 5 000 000€ om het mooiste centrum van Limburg te creëren.
1.1. Aanpak in twee snelheden
Om van het Genk-centrum het mooiste centrum van Limburg te maken mag er niet over één nacht ijs worden gegaan. Om dergelijke ambitie waar te maken moeten er logischerwijze structurele maatregelen worden genomen en misschien hier en daar ‘gekapt en gebouwd’ worden. Laten we hiervoor een visie uitwerken. Zo kunnen we werken in 2 snelheden:
1.1.1.Lange termijn
Er wordt een comité opgericht dat 2 jaar nadenkt over de toekomst van het centrum. In dit comité worden zowel het stadsbestuur als de lokale handelaars, experten van binnen- en buitenland en de burger vertegenwoordigd. Het comité zal deze toekomst concreet invullen binnen een vooraf afgebakend kader dat wordt opgesteld door de bevoegde ambtenaren en schepenen. Dit kader zal bestaan uit de te behalen doelstellingen die gericht zijn op de creatie van het ‘mooiste centrum van Limburg’. Het kader zal eveneens een afweging van alle betrokken belangen in zich dragen. Een omvangrijk budget wordt vrij gemaakt ter realisatie van ‘het mooiste centrum van Limburg’. Na 2 jaar presenteert dit comité haar plannen aan een groot publiek. Op die manier ontstaat er een publieke consultatie waardoor het draagvlak kan toenemen en de plannen eventueel worden genuanceerd.
1.1.2.Korte(re) termijn
Binnen het jaar na de aanstelling van het nieuwe stadsbestuur organiseert de schepen van economie samen met de bevoegde diensten enkele quick wins[1]. Wij dromen van enkele quick wins zoals bijvoorbeeld[2]:
Mobiel groen. Er moet dringend meer groen komen in het centrum. We dromen niet over massieve betonnen blokken met daarin enkele plantjes in de hoop dat zij een lang leven zullen leiden. Neen, we moeten gaan voor mobiel groen. Stel je eens voor wat enkele karakteristieke bomen kunnen doen met ons centrum. Liefst bomen die niet te diep wortel schieten zodat je deze uit de grond kan halen met een heftruck. Dit gat wordt afgedekt door een mooie plaat. Op die manier creëren we meer groen in ons centrum en kan je nog steeds een openvlakte creëren om grote evenementen te organiseren. Stel je eens voor: het is zomer, je gaat een terrasje doen met je vrienden en vriendinnen, je neemt plaats in wat schaduw onder enkele grote karakteristieke bomen op het stadsplein. Prachtig.
Bemiddelen tussen handelaar en eigenaar. Het gebeurt dat een handelaar wilt investeren in het door hem gehuurde handelspand. Dit kost heel wat geld en daarom vraagt de handelaar aan de eigenaar van het handelspand of hij het ziet zitten een aandeel van de investering op zich te nemen. Concreet: samen investeren ze in het handelspand, het handelspand is voor rekening van de handelaar, de voorgevel voor rekening van de eigenaar. Deze samenwerking verloopt soms vlekkeloos. Soms ziet een eigenaar hierin geen heil. Daar is niets mis mee en zelfs een rechtstreeks gevolg van het eigendomsrecht van de eigenaar. Tot de dag komt dat de handelaar weg trekt omdat hij die investering niet alleen kon dragen en de eigenaar er jaar na jaar niet in slaagt een nieuwe huurder te vinden voor het handelspand. Het centrummanagement zou daarom moeten worden uitgebreid met een bemiddelingsdienst. In bovenvermelde situaties of eender wanneer de samenwerking tussen handelaar en eigenaar niet meer botert zullen zij beroep kunnen doen op deze bemiddelingsdienst. Deze laatste zal met beiden zoeken naar een billijke oplossing. Waarom is dit nuttig? Samen naar de vrederechter trekken om eender welk geschil op te lossen kost geld en laat op zich wachten. Daarnaast creëren we op die manier meerwaarde aangezien elke handelaar die wegtrekt uit het centrum een verlies is en elke eigenaar die een trouwe huurder bij zich kan houden een winst is.
OPENLUCHTbar. We maken een openluchtbar midden in het centrum. Geen betonnen structuren maar een hyper flexibele en wendbare bar. Waarom? Herinner je je hoe gezellig het stadsplein was tijdens het Wereld Kampioenschap voetbal? Alle Genkenaren kwamen samen voetbal kijken op groot scherm in plaats van in hun zetel. Dat moet en kan zo elk weekend zijn. En wie moet die bar dan uitbaten? Daarvoor kijken we richting de vele verenigingen die Genk rijk is. Hoeveel Rotary’s, Ronde Tafels en soortgelijke verenigingen bestaan er in Genk? We schatten dat dat er veel zijn. Deze organisaties hebben vaak hun eigen evenementen waarmee ze geld inzamelen voor een goed doel of zorgen voor recreatie in onze stad. Toch denken we dat er velen bereid zouden zijn om mee te helpen aan een meer bruisend Genk. Zij die willen houden één zaterdag in het jaar de openluchtbar open. Ze mogen kiezen hoe ze die zaterdag invullen. Met koffie en taart? Een Spaanse themabar? Saturday, ladiesday? Wiskey en sigaren avond? Gezelschapspelen- dag? De reclame mogen ze zelf voeren en de stad kan hen daarbij helpen. De winst mogen ze zelf houden en de stad zorgt voor de infrastructuur. De organisatie houdt deze zaterdag de bar open en leidt hun volledig netwerk naar de afgebakende stadskern. Zo krijg je mensen naar je centrum, zo creëer je beleving, zo komen mensen shoppen. De Genkenaar wilt kunnen ontspannen, de Genkenaar wilt geprikkeld worden door het ene of het andere concept. Als dat niet gebeurt, waarom zou men er dan kopen of naar terugkeren?
Een nieuw outerieur. Waarom kleden we ons centrum niet wat meer aan met meubilair? Tot nog toe vinden we slechts drie soorten meubilair in ons centrum: 1. Een stuk ijzer[3], 2. Een mooie maar statische houten bank[4], 3. Terrasstoelen. Wij dromen ervan enkele lounge zetels te plaatsen op het stadsplein zodat de Genkenaar een kleurtje kan opdoen in zijn centrum. En als we nu eens wat hangmatten hangen tussen ons mobiel groen (zie supra) zodat de student zijn boek kan lezen tussen het groen? Of misschien laten we het collectief dat het doolhof op C-mine ontwierp (of andere kunstenaars-architecten natuurlijk) een mooie Genkse schommel ontwikkelen? Dat zou ons stadsplein toch wat opfleuren en tegelijkertijd meer Genkenaren verleiden om te genieten in en van hun centrum. Let op: het moet allemaal, zo mogelijk, verplaatsbaar blijven. Trouwens, de mooie houten bank die op het horecaplein moet worden los gemaakt. Is het niet best gedaan met rigide structuren die niet of moeilijk vallen aan te passen aan de wijzigende omstandigheden? We gaan voor het mooiste centrum van Limburg met een continue vernieuwend en flexibel outerieur.
Centrum met een Dorpsbeek Laten we beginnen met een weetje. Ons centrum is eigenlijk gebouwd op een beek. De Dorpsbeek van weleer heeft lang geleden een dal uitgesneden waar nu ons centrum ligt. Die Dorpsbeek ligt eigenlijk onder de grond en loopt van de Molenvijver tot het evenementenplein aan de Post en nog verder. Vandaar dat de Molenblook, de Weg naar As en de Bochtlaan richting C-mine bergop gaan. (De Dorpsbeek mondt uit in de Stiemerbeek.)
Het zou toch geweldig zijn als we ons betonnen stadsplein opfleuren met een stukje groen waar de Dorpsbeek van weleer naar de oppervlakte wordt gepompt? Het oppervlak waaruit de fonteintjes naar bovenkomen wordt een beetje verkleind en we laten op de plek waar de houtenbank nu staat de Dorpsbeek omhoog komen. Stel je voor: een stukje rivier dat midden in ons centrum komt piepen en wordt omringd door wat trappen waarop je romantisch kan zitten, met daar aansluitend een stukje gras. In de zomer kan de jeugd er met een gitaar wat komen ontspannen en vele grootvaders zouden er zeker de krant gaan lezen.
6. Orde en netheid. Het mooiste centrum van Limburg betekent ook het netste centrum van Limburg. Op bepaalde plaatsen in het centrum vinden we na sluitingsuren vuiligheid. Plekken op de grond, verpakkingen die blijven rondzwerven, honden uitwerpselen, enzoverder. We moeten op die plekken meer vuilbakken plaatsen. Geen goedkope onpraktische vuilbakken maar stijlvolle en gemakkelijk te verschonen vuilbakken. We beseffen goed dat vuilbakken een aanzuig effect hebben en dat burgers al eens huisvuil durven deponeren in deze vuilbakken. Daar moeten we zeer streng tegen optreden. Maar het is beter een beetje huisvuil in een vuilbak te vinden dan vuiligheid te laten rondzwerven in ons centrum.
Vuilbakken alleen zullen het verschil niet genoeg maken. Ook de handelaars moeten, met de nieuwe mentaliteit indachtig, worden aangespoord om het proper te houden voor hun zaak. Let op: velen doen dit reeds fantastisch. Maar het mag nog wat meer zijn. Ook al gaat het om openbaar domein waar de stad normalerwijze voor netheid moet zorgen. Er zou nog wat meer properheidsethiek aan de dag mogen worden gelegd. De handelaars kunnen de stad daar heel gemakkelijk een handje toesteken. Dat geldt eveneens voor de centrum bezoekers. Wanneer het stadsbestuur en de handelaars samen nog meer toezien op een net centrum, dan zullen de centrum bezoekers hun eigen attitude daaraan allicht aanpassen.
7. Groepsinkopen voor afgebakende stadskern. Het stadsbestuur kan absoluut wat hulp gebruiken als het mooiste centrum van Limburg willen creëren. Nog meer dan ooit zullen daarom het stadsbestuur, het centrummanagement en de handelaars de handen in elkaar moeten slaan. Zo zou het centrummanagement met alle handelaars van de afgebakende stadskern groepsinkopen kunnen doen. Laten we samen met centrummanagement wat haakjes of zuignappen kopen om daaraan bloemetjes te hangen. Op die manier pakken we eerst de vitrines aan. Door deze uitdaging samen aan te gaan en in grote getalen aan te kopen kunnen we de handelspanden in het centrum opsmukken en de kosten daarvan beperken.
8. Op het gemak Tijdens sommige evenementen die worden georganiseerd in het centrum is het zoeken naar een toilet. Soms zijn er mobiele toiletten voorzien, soms ben je genoodzaakt een café of restaurant binnen te wandelen om er snel een toiletstop te houden zonder er iets te drinken en sommigen doen aan wildplassen met alle gevolgen van dien. Dat is voor de toiletbezoeker, noch de horeca uitbater, noch de stadsdienst plezant. We stellen voor om ofwel op elk evenement voldoende propere toiletten te voorzien, ofwel vaste openbare toiletten te installeren. Deze laatste mogen opnieuw geen statische exemplaren zijn. Inspiratie kunnen we halen uit Leuven. Daar heeft men tegenover enkele drukbezochte fakbars een toilet geïnstalleerd op een zeer ingenieuze wijze. Door de dag zag je niets en was het een mooi wandelpad doorheen het centrum. ’S Nachts wanneer het druk werd kwam dit toilet uit de grond naar boven. Werkelijk prachtig.
9. Kiosk Tegenwoordig is onze smartphone tot volwaardige informatieverstrekker geworden. Toch is je weg vinden in een stad niet altijd gemakkelijk, zeker voor iemand die Genk niet kent. “Naar welke website moet ik surfen om de evenementen te bekijken die dit weekend plaatsvinden?” of “Mijn 4G is op…” of nog “En hoe geraak ik dan van het stadscentrum naar Thor Park en terug?”. Zou het niet leuk zijn om een kiosk te plaatsen op het stadsplein? We hebben het dan over een kiosk met Parijs-achtige allures: je kan er de krant kopen en allerlei informatie over Genk verkrijgen. De toeristen die in Genk aankomen en vervolgens het station uitwandelen weten niet waar naartoe. Deze kiosk kan hen vertellen dat er meer shopgelegenheid is dan het stadsplein alleen, dat ze ook het eerste shoppingcenter van België kunnen bezoeken[1], hen de ene of de andere handelaar aanraden voor hen probleem, hen verwijzen naar het ene of het andere gezellige plekje in Genk, etc.
[1] Voor zij die het nog niet wisten: Shopping 1 was destijds (1968) het eerste shoppingcenter van België.
[1] Sommige van de hier beschreven quick wins vereisen grondig onderzoek naar hun haalbaarheid alvorens ze kunnen worden gerealiseerd. Eerder het onderzoek dan de realisatie moet aldus worden gerealiseerd binnen het jaar van aanstelling.
[2] Deze lijst is niet limitatief.
[3] Zie de zitjes bij de bib en rond de pilaar voor het gemeentehuis.
[4] De houten bank naast de fonteintjes op het ‘horecaplein’.
[5] Voor zij die het nog niet wisten: Shopping 1 was destijds (1968) het eerste shoppingcenter van België.