“ENGAGEMENT, DAAR GAAT HET OM. NIET DE GENEN!”
Toon Vandeurzen (links), Frank Dewael (midden) en Koen Sleypen (rechts). Foto: Luc Daelemans
HASSELT - Ze hebben het engagement en de achternaam van hun vader. Maar ze zijn extraverter, impulsiever, en vanuit hun zalige naïviteit op sommige vlakken gek genoeg soms realistischer. Op 14 oktober treden Frank Dewael (34), Koen Sleypen (34) en Toon Vandeurzen (26) voor het eerst ostentatief in de voetsporen van hun vader. Hoog tijd voor een gesprek dat aantoont dat de jeugd soms verder voelt dan de ervaring.
Het is de eerste keer dat de drie mekaar ontmoeten. En het moet gezegd, meteen vanaf de ontmoeting vinden ze mekaar. “Als ik naar Villa Politica kijk, zap ik meestal tot… tot ik Patrick Dewael zie. Hij is trouwens de enige die Theo Francken een serieuze draai om zijn oren kan en durft te geven”, complimenteert Toon Vandeurzen Frank Dewael. “Uw vader staat echt voor deugdelijkheid”, werpt deze laatste Vandeurzen ju-nior terug. “Ik heb veel bewondering voor Lydia Peeters (Open Vld). Zij is nu al bijna 18 jaar burgemeester in Dilsen-Stokkem en als schepen heb ik veel van haar geleerd. Maar na 18 jaar is het tijd voor een wissel van de macht. Zoals u weet ben ik lijsttrekker (lacht)”, lacht Koen Sleypen.
Stel jullie eerst eens even voor?
Toon Vandeurzen: “Ik ben de zoon van Vlaams Welzijnsminister Jo Vandeurzen, woon in Genk en heb een vriendin die in Leuven woont. Ik heb rechten gestudeerd en werk nu als adviseur handels- en economisch recht op het kabinet van minister Koen Geens. Op 14 oktober sta ik voor het eerst op een kieslijst, bij CD&V in Genk.”
Frank Dewael: “Ik ben de zoon van Patrick Dewael en ben met mijn vrouw en zoontje van drie recent van Brussel naar Hasselt verhuisd. Op 14 oktober sta ik er op plaats zeven op de Open Vld-lijst. Het zijn mijn tweede verkiezingen: in 2014 was ik al eens lijstduwer op de Kamerlijst in Brussel. In die periode ben ik ook raadgever pensioenen en ambtenarenzaken geweest bij premier Michel. Vandaag werk ik als advocaat met kantoor in Tongeren.”
Dan is er nog de meer ervaren youngster?
Koen Sleypen: “Ik ben ondertussen al zes jaar schepen in Dilsen-Stokkem. 14 oktober worden mijn tweede verkiezingen, maar wel de eerste als lijsttrekker. Ik werk op de provincie waar ik me bezighoud met communicatie rond fietssnelwegen. Ik ben getrouwd en heb een dochter van drie maanden. Ah ja, en ik ben de zoon van oud-gedeputeerde Sylvain Sleypen.”
Politiek is mooi maar ook vaak keihard. Jullie weten dat maar al te goed. Waarom hebben jullie die stap dan toch gezet?
Koen Sleypen: “Het standaardverhaal vrees ik. Door mijn studies Pol & Soc ben ik altijd al geïnteresseerd geweest in politiek. Dan begin je automatisch mee te denken hoe je dingen wil en kan veranderen.”
Met zo’n vader is de stap dan snel gezet?
Koen Sleypen: “Ja, temeer omdat pa veel voor Limburg en het Maasland heeft kunnen doen. Toch verwondert het mij dat mensen zuur reageren als een zoon van een politicus de politiek ingaat. Want als de zoon van een schrijnwerker in de voetsporen van zijn vader treedt, wordt dat als heel positief ervaren, spreekt iedereen over het vakmanschap van de familie.”
Frank Dewael: “Op mijn 18de was er geen haar op mijn hoofd dat eraan dacht om de politiek in te gaan, ook al was ik als voorzitter van het Liberaal Vlaams Studentenverbond erg in politiek geïnteresseerd. Bij mij is de stap dus eerder het gevolg van een rijpingsproces. Waar mijn eerste verkiezingsdeelname nog vrijblijvend was, kies ik nu voor een meer actieve rol. Met dank aan de jonge groep van Open Vld Hasselt die me met haar dynamiek en gedrevenheid heeft weten overtuigen.”
Toon Vandeurzen: “In mijn jeugdjaren werd er thuis nauwelijks over politiek gesproken. Als tiener begin je dan mee affiches te plakken, maak je leuke filmpjes. Dat gebeurt vaak in groep, en het contact met al die mensen vond ik heel fijn. Zelfs op mijn 20ste had ik nooit vermoed dat ik deze stap zou zetten. Toen ik mijn moeder vertelde dat ik bij de gemeenteraadsverkiezingen actief zou meedoen, zei ze vlakaf: zijt ge zot?”
Beseften jullie als tiener wat jullie vaders deden?
Frank Dewael: “Vroeger werden we thuis afgeschermd van de politiek.”
Toon Vandeurzen: “Ik wist van toeten of blazen. Ik schudde wel handjes, maar als ik op school moest invullen welk beroep mijn vader had, wist ik dat eigenlijk niet. (lacht)”
Koen Sleypen: “Als mijn vader weer eens een opmerkelijke uitlating deed, spraken de mensen me daar vroeger wel over aan, ook al wist ik niet precies wat ze bedoelden.”
Door jullie achternaam is het wel makkelijker om de politiek in te gaan?
Toon Vandeurzen: “Klopt. En ja, ik heb veel reacties gekregen. Ook zure, over de politieke dynastieën. Maar ik vind dat niet erg. Ik begrijp dat, niet in het minst door de schandalen en graaicultuur van de laatste jaren.”
Frank Dewael: “De stap is daardoor kleiner. Maar politiek gaat over engagement, over je schouders onder iets zetten. Dat geldt voor je studies, je beroepskeuze maar zeker ook voor de politiek. Althans, dat heb ik in mijn opvoeding meegekregen.”
Koen Sleypen: “Net als mijn vader ben ik altijd erg actief geweest in het verenigingsleven. En dan komt er een moment dat je er helemaal voor wil gaan en de stap richting politiek zet.”
Frank Dewael: “In die zin is politiek wel degelijk een microbe.”
Is jullie achternaam een voor- of nadeel?
Frank Dewael: “Bij de ene zal mijn achternaam vertrouwen wekken, bij de andere zal dat eerder afkeer teweegbrengen. Ik ga mijn naam dus niet omarmen of afstoten. Ik kan enkel mezelf blijven, mijn eigen lijn gaan en wachten of de kiezer mij lust.”
Koen Sleypen: “Beide. Maar dossiers waarin er fricties waren met mijn vader zijn een rugzak die ik vandaag draag. Die fricties krijg je niet op een-twee-drie uitgeveegd, zeker niet met dezelfde achternaam.”
Toon, jij lijkt in bitter weinig op je vader?
Toon Vandeurzen: “Ik ben veel impulsiever. Mijn vader zal meer nadenken of de boot afhouden terwijl ik veel sneller iets zal zeggen of doen. Maar ja, ik ben dan ook maar een snotbelvan 26 jaar, hé.”
Hebben jullie ook gelijkenissen?
Toon Vandeurzen: “We houden alle twee erg vast aan eerlijkheid en stiptheid. We houden de dingen graag simpel en als we iets beginnen, maken we dat ook af. En we zijn alle twee erg pessimistisch, waardoor we sneller wantrouwig zijn. Achteraf gezien is dat vaak ten onrechte, merken we dat we ons zorgen hebben gemaakt om niets.”
Frank, in tegenstelling tot Toon lijk jij rustiger dan je vader?
Frank Dewael: “Klopt. Pa treedt veel meer op de voorgrond terwijl ik eerder observeer. Ik heb een andere stijl, ben inderdaad veel rustiger. Maar zoals ik in mijn eerste interview al zei: pa mag dan wel 62 zijn, zijn drive is onuitputtelijk en zijn engagement om de samenleving te veranderen is nog altijd groot. Dat laatste heb ik van hem geërfd.”
Koen Sleypen: “Wij blinken alle twee uit in koppigheid. Al raden mensen aan om met iets te stoppen, als we erin geloven zullen we doorgaan. Zelfs mijn vrouw zegt wel vaker: Laat het rusten, Koen. Dat kan soms over de kleinste dingen gaan: als we op een avond geen babysit vinden, zal ik er alles aan doen om ervoor te zorgen dat er toch iemand op ons dochtertje komt passen. Wij zijn dan ook Maaslanders, hè (lacht).”
Wat zijn de verschillen tussen vader en zoon Sleypen?
Koen Sleypen: “Ik ben veel toegankelijker en losser in omgang, heb nog iets meer een hoek af (lacht hard). En toch, als pa je graag heeft en vertrouwt, gaat hij er ook voor, ook als er plezier moet worden gemaakt.”
Naar welke politicus kijken jullie op?
Toon Vandeurzen: “Het klinkt misschien flauw of cliché, maar mijn baas Koen Geens. Hij is de meest wijze persoon die ik ooit heb gezien, niet op zijn minst door de ervaring die hij in verschillende domeinen heeft: als advocaat, professor, politicus, enzovoort. En net als Patrick Dewael is ook hij een zeer eloquente spreker.”
Frank Dewael: “Charles Michel vind ik een zeer verstandig politicus. En ja, hij is jong en de zoon van een prominent politicus. Toch heeft hij op zijn manier bewezen dat hij het verschil kan maken. Dat begon al met het smeden van deze coalitie.”
Koen Sleypen: “Het zijn er twee. Vooreerst Steve Stevaert, voor de wijze waarop hij sp.a in 2003 naar een absoluut hoogtepunt heeft gebracht, ook al voelen we daar vandaag nog de naweeën van. En zoals ik eerder zei: burgemeester Lydia Peeters. van Dilsen-Stokkem.”
Stel dat het lukt om na 14 oktober burgemeester te worden, wat zou u dan voor uw stad willen realiseren?
Koen Sleypen: “Eén: de mobiliteitsproblemen. Dat gaat dan over veilige fietspaden en schoolomgevingen, iets wat erg belangrijk is voor een stad met veel jonge gezinnen, maar ook over goed openbaar vervoer. Vandaag trekken mensen ook weg uit mijn stad omdat er in heel Noordoost-Limburg geen enkele treinverbinding is. Er is geen snel openbaar vervoer. Voor velen wordt een namiddagje shoppen in Hasselt of Genk op die manier wel heel erg moeilijk. Anno 2018 is dat eigenlijk onvoorstelbaar.”
Toon Vandeurzen: “Genk moet nog veel meer een shopping- en belevingsstad worden. Vandaag blijven veel jongeren na hun studies in Antwerpen, Brussel of Leuven hangen. Daar zijn veel jobs, en daar is veel beleving. Beide hangen vaak ook samen.”
Frank Dewael: “Ik begrijp Toon volkomen. Ook in Hasselt heeft het huidige bestuur te weinig ambitie getoond. Ook in Hasselt moet er veel meer beleving zijn, want dat trekt jonge gezinnen aan. Zij zijn tenslotte de zuurstof van een stad. De mix tussen jong en oud moet in Hasselt dringend veel beter.”
Politiek gaat meer dat ooit hard en snel. Wat moet er veranderen?
Koen Sleypen: “Onze wetten en decreten zijn zeer complex geworden. Daartegenover staat de vluchtigheid en simplificering op sociale media. Daar wordt vaak zonder enige nuance commentaar en kritiek geuit, niet in het minst door mensen zonder enige kennis van zaken. De polarisatie is groot, ook tussen politieke partijen. Dat is spijtig. Politieke spelletjes winnen het daardoor te vaak van het streven naar gezamenlijke doelen.”
Frank Dewael: “In de gemeentepolitiek gaan we allemaal grotendeels voor hetzelfde, zijn er minder ideologische verschillen. Ik denk ook niet dat de politiek erg is veranderd, de snelheid van berichtgeving is dat wel. Vandaag stuurt elke krant vier nieuwsbrieven per dag uit. De waan van de dag regeert, terwijl politiek bij uitstek iets van de lange termijn is.”
Koen Sleypen: “Ik weet dat niet. Vroeger vocht iedereen, over de partijgrenzen heen, voor een sterk provinciebestuur. Vandaag is dat niet meer het geval.”
Klopt deze analyse?
Frank Dewael: “We moeten de provincies niet afschaffen, maar we moeten ze wel veel efficiënter maken.”
Toon Vandeurzen: “het is zover gekomen dat iedereen binnenkort moet kiezen of hij voor of tegen de provincie is.”
Frank Dewael en Koen Sleypen (in koor): “Als de provincie ergens nodig is, is het wel in Limburg.”
Toon Vandeurzen: “Maar alles begint toch bij de politici zelf. Ik stel vast dat heel wat jongeren geen politiek bewustzijn hebben, dat ze politici als wereldvreemde zakkenvullers zien. De N-VA speelt daar handig op in en communiceert in duidelijke woorden die mensen snappen. Dit laatste zouden we allemaal wat meer moeten doen. En we moeten meer moed tonen om toe te geven dat iets niet juist is.”
Wat is jullie politieke ambitie? Burgemeester? Gedeputeerde? Minister?
Toon Vandeurzen: “Als u vraagt of ik over tien jaar minister zou willen zijn, zeg ik u eerlijk: ja.”
Frank Dewael: “Ik kijk wel wat er op mijn pad komt. Ik heb lange tijd gezegd dat ik nooit in de politiek zou stappen en nu zit ik hier voor jullie.”
Koen Sleypen: “Ik wil na 14 oktober graag burgemeester van Dilsen-Stokkem worden. En wie weet ga ik over zes jaar wel voor gedeputeerde.”