To pet-fles or not to pet-fles, that is the question.

DE FLIP-FLOPPERIJ

Op woensdag 16 mei werd er in het Vlaams parlement gedebatteerd over het Verpakkingsplan van minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) en de invoering van statiegeld voor blikjes en PET-flessen. “Voor de eerste keer een echt debat“ verklaarde sommige parlementairen. Zij zaten de afgelopen jaren te vaak op facebook de likes te tellen die een selfie hen had opgeleverd. Tobback junior ging dan weer plat op de buik: “Zie je wel. De regering kan niets meer beslissen”. Voor het goed begrip: op vrijdag 18 mei zal de regering hieromtrent een beslissing nemen op de Minister Raad. Spannend?! Ja zeker. Want het standpunt van de CD&V is in deze duidelijk in tegenstelling tot haar coalitiepartners. Zij staan overigens in een prachtige spagaat waardoor hun skinny jeans dreigt te scheuren.

De meerderheidspartijen CD&V, N-VA en Open VLD zitten dus nog lang niet op één lijn over het thema. N-VA verweet CD&V in het halfrond zelfs "demagogie" in het debat. Demagogie is een manier om de luisteraar van een onwaarheid te overtuigen door een beroep te doen op het gezond verstand en de logica van een persoon. De fractievoorzitter van de CD&V reageerden: “Als er één ding is dat ik heb geleerd de afgelopen jaren dan is het dat wanneer de N-VA het woord demagogie gebruikt de partij serieus in de problemen zit”. 

“Lap, Vandenheuvel heeft ons door!” moet Bart De Wever hebben gedacht, die het debat in het Vlapa ondertussen op het schoonverdiep in Antwerpen volgde. In januari stuurde het Antwerpse stadsbestuur namelijk al een brief naar minister van Omgeving Schauvliege dat de invoering van het statiegeld meer dan gewenst was. Voilà, de spagaat, of spreidstand als u wil. De Wever ziet heil in de cumulatie van de post van burgemeester en federaal parlementslid omdat hij op die manier de voor Antwerpen belangrijke dossiers kan doorduwen. Die cumulatie krijgt nu een andere invulling als je het mij vraagt. Hoe kan ik mijn partij A laten zeggen en ikzelf B? Jawel, ondertussen hebben ongeveer de helft van alle Vlaamse gemeentes zich geschaard achter de invoering van statiegeld op blikjes en pet-flessen. Daar zitten eveneens N-VA burgemeesters bij. Zoals Bart De Wever. 

WAAR HEBT GIJ HET OVER?! 

Laten we even een stap achteruit zetten. Over wat gaat het? Het Vlaams regeerakkoord van 2014 bepaalt dat Vlaanderen zijn koppositie omtrent het materialenbeheer op internationaal niveau wilt behouden. Ter uitvoering daarvan steekt Joke Schauvliege, Vlaams minister bevoegd voor Omgeving, het vuur aan de lont met een 6 punten plan: 

1. Het vermijden van overbodig gebruik van verpakkingen;
2. De stimulering van milieuvriendelijke verpakkingen;
3. Inzetten op meer recyclage via de pmd-zak;
4. Zwerfvuil vermijden en de handhaving ervan verbeteren;
5. Invoer van het principe waarbij de vervuiler betaalt en, 
6. Jawel, een eenvoudig systeem van statiegeld.

De Vroe van OpenVLD meent dat het niet gaat om een totaalpakket. Nochtans lijkt het statiegeld slechts een sluitstuk van een breed pakket aan maatregelen. Overigens ook de burgemeester van Mechelen (Bart Somers) en van Kortrijk (Vincent Van Quickenborne) zijn Open VLD’ers én die steden zijn toegetreden tot de statiegeldalliantie. Ook deze spagaat dreigt de broek te doen scheuren. Dat kan pijnlijk zijn wanneer je de dansvloer betreedt met de slogan ‘gewoon doen’. Tja toch maar niet ‘gewoon doen’ dan? 

WAAROM? 

Noorwegen, Nederland, Duitsland, Denemarken en nog 30 andere Europese landen hebben statiegeld reeds vele jaren ingevoegd. Zij deden dat om 2 simpele redenen:

1. Statiegeld op drankverpakkingen resulteert in een hoge retourneringsgraad van lege verpakkingen. Dit leidt tot een hoge zuiverheid van het ingezamelde afval, wat op zijn beurt leidt tot hoogwaardige recyclage.
    
2. Door waarde toe te kennen aan een afgedankte verpakking ontstaat er een prikkel waar die verpakking niet zomaar in het milieu wordt achter gelaten. De slimmeriken onder ons denken meteen aan nudging en dat is het ook. 

IK VROEG HET WIM DRIES

mijn mening

Ecologie mag geen programma meer zijn van die ene partij “Groen”. Die tijden zijn voorbij. Het klimaat moet een even belangrijke plaats krijgen als onderwerpen als economie en veiligheid. De politieke leider die niet inzet op het klimaat is een politieke leider die bij de vorige verkiezingen al had moeten verliezen. Zwerfvuil, recyclage, materialenbeheer, het zijn slechts aspecten van het probleem. Toch is het cruciaal om stappen vooruit te durven zetten. Iedereen ergert zich dood aan zwerfvuil. Bijna 50% van de burgers had in 2017 last van zwerfvuil[1]. Toch moeten we toegeven dat we het allemaal al eens zelf doen: een blikje langs de vuilbak werpen. Hoe dan dit gedrag veranderen? Zeer simpel. Dat zal maar lukken wanneer de politiek de bevolking een beter alternatief aanbiedt. Zie daar, de waardering van de lege verpakking, oftewel statiegeld. 

We zetten al jaren in op preventie, handhaving en op pmd-afhaling. Het kost de gemeenten meer dan 155 miljoen euro per jaar om zwerfvuil op te halen. Van de totale hoeveelheid zwerfvuil maakt drankverpakking 40% uit, in Nederland is dat zelfs 50%. Onderzoeksbureau iVox voerde een grote afvalenquête uit in opdracht van Het Belang van Limburg en Limburg.net Daaruit blijkt dat meer dan 8 op de 10 Limburgers zich storen aan zwerfvuil. 75% van de Limburgers vindt dat statiegeld een goede oplossing is tegen zwerfvuil. Dat betekent dat de Limburgers klaar zijn om iets meer te betalen om deze verplichting ten op zichten van de volgende generaties na te komen. Bovendien doen we het nu al met onze bak Cristal. 

Natuurlijk moeten niet alleen de blikjes en de petflessen worden aangepakt maar bijvoorbeeld ook sigaretten peuken. Natuurlijk moet er ook worden ingezet op nieuwe verpakkingstechnologie enz. Maar laten we deze stap nu zetten. Laten we beginnen met dit plastic, dat een eeuwigdurende aanslag is op ons milieu, op te ruimen. Het werkt. Het is misschien cru om het zo te stellen, maar zak eens af naar Berlijn. Je zal geen petflessen meer vinden in de vuilbakken. Een petfles heeft 400 jaar nodig om te verdwijnen in de natuur. Wij produceerden de afgelopen 10 jaar meer plastic dan de hele plastic soep die we produceerden doorheen de vorige eeuw. 

#TVDZ
The future is here for us to take. 

[1]Agentschap Binnenlandsbestuur: Een monitor voor leefbare en duurzame Vlaamse steden, p.367.